Bố Bố Bố

Cu Bính đã ngoài 40 tuổi. Cu Bính là một đứa trẻ già mãi mãi chỉ nói được hai từ “Bố bố” và “mẹ chó”. Dù có dạy dỗ thế nào, cu Bính cũng không thể nói thêm được điều gì khác. Sinh vật dị hợm này không biết bố mình là ai, nhưng lại gọi tất cả mọi người là bố. Tồn tại giữa một bản miền núi xa xôi, cách biệt với nền văn minh, cu Bính trải qua những thăng trầm khó tin: từ một kẻ khuyết tật bị khinh bỉ cho đến một vị thánh sống được tất cả tôn thờ. Và rồi, sau cuộc chiến dã man cướp đi gần hết sinh mạng trong làng, cu Bính vẫn sống, lê lết trong cảnh hoang tàn và nói những tiếng vô nghĩa ấy.

Là người khởi xướng phong trào Văn học tầm căn ở Trung Quốc, Hàn Thiếu Công cũng là người có các sáng tác mang tính “tầm căn” nhất. Bố bố bố là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông về văn hóa Trung Quốc từ thời xa xưa – thứ văn hóa đã không còn nguyên dạng sau cuộc hội nhập với Tây phương.

Nhưng Bố bố bố không phải là một truyện dài ngợi ca bản sắc dân tộc. Nó là một câu chuyện rộng lớn hơn, sâu sắc hơn mà cũng đau đớn hơn.

Ngôi làng bé nhỏ nằm trên đỉnh núi, quanh năm tiếp xúc với mây mù. Những con người nơi đây dường như không biết đến cuộc sống đang vận động từng ngày ở ngoài kia, thậm chí đến cả cái giày đinh, họ cũng không tin là có thể dung được. Trong làng, chỉ có duy nhất một người luôn nói đến sự thay đổi. Đó là Bảo. Tuy nhiên, anh ta cũng không biết là thay đổi cái gì, và bao giờ.

Giữa bối cảnh ấy, một con người dị dạng như cu Bính đương nhiên trở thành tiêu điểm của mọi lời bình luận, đàm tiếu; biểu tượng cho mọi nỗi sợ hãi còn thiếu hình thù, mọi nỗi sùng kính không biết đặt vào đâu. Ban đầu, cu Bính là hiện thân của ma quỷ, xấu xa, gớm ghiếc. Bất ngờ, tai họa xảy ra, cu Bính thoắt biến thành á thánh – là cầu nối giữa dân làng và vũ trụ.

Những định kiến, những cách nghĩ kỳ quái, lạc hậu, bị đè nặng bởi lối mòn hang ngàn năm như những bóng mây che phủ lên câu chuyện, để lại cho người đọc những suy nghĩ, chiêm nghiệm xót xa.

Trong tác phẩm, có những hình ảnh rùng rợn, ma quái, đáng sợ mà ít người nghĩ là còn tồn tại. Những chuyện tưởng như hoang đường ấy tồn tại giữa phong cảnh nên thơ, thanh khiết mà người đời vẫn ngợi ca. Truyện của Hàn Thiếu Công chẳng khác nào một nhát cắt, xé toạc bức tranh sơn thủy hữu tình, để thấy một đời sống thực đang tàn mục, cần được đổi thay.